Ο κόσμος αλλάζει και οι άνθρωποι ανησυχούν. Πολλά από τα τελευταία γεγονότα οδηγούν σε θεμελιώδης αλλαγές που επηρεάζουν τις μέχρι τώρα προοπτικές του αύριο. Πολλοί νιώθουν δυσκολία να αφομοιώσουν τόσο γρήγορα την νέα πραγματικότητα και οπισθοδρομούν για να αποφύγουν την άγνωστη συνέχεια που δεν μπορούν ακόμα να αξιολογήσουν ή να εμπιστευτούν.

Η διαχείριση της απρόβλεπτης πραγματικότητας

Η καθημερινή αίσθηση πως χάνουν τον έλεγχο της ζωής τους και της ταυτότητας τους, προκαλεί στρες και σύγχυση. Τα απρόβλεπτα και περιοριστικά γεγονότα είναι αυτά που φέρνουν τους ανθρώπους σε επαφή με την αξία της προσωπικής τους ασφάλειας και την διατήρησης της, μιας και έχει ρόλο συντονιστή στην ζωή τους και η απουσία της τρομοκρατεί. Το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο έντονο όταν νιώθουν πως δεν μπορούν να εκφραστούν ή να αντιδράσουν όπως θέλουν. Για κάποιους ασφάλεια σημαίνει υλική ευημερία. Για άλλους ψυχική και σωματική υγεία. H ασφάλεια είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, γι αυτό και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την ανάγκη των ανθρώπων για ευημερία σε όλους τους τομείς. Όλοι όμως στο τέλος συμφωνούν, πως για να νιώθουν ασφαλής πρέπει να μην τους αφαιρείται το δικαίωμα να ζουν και να απολαμβάνουν την ζωή. Είναι πάντα εφικτό; Και αν ναι για πόσο; Μήπως η βεβαιότητα της ασφάλειας είναι μόνο μια ψευδαίσθηση;

Η ευκολία δεν συμβαδίζει με την εξέλιξη

Ναι, όλοι έχουμε την τάση να αποφεύγουμε τα δύσκολα. Αμέσως μόλις νιώσουμε πως κάτι αλλάζει και διαταράσσει τις ισορροπίες μας, αναζητούμε μία εγγύηση πως όλα θα γίνουν όπως πριν. Είναι οι στιγμές που αναζητούμε έναν σωτήρα. Κάποιον ισχυρότερο από εμάς που θα ξαναβάλει τα πράγματα σε τάξη. Όμως το αντίθετο της ασφάλειας, δεν είναι η ανασφάλεια. Είναι η αποδοχή. Πολλοί μπερδεύουν την αποδοχή με την παραίτηση. Όμως η μη αντιδραστικότητα, βοηθάει να διατηρούμε το μυαλό μας ήρεμο και δεκτικό σε νέες λύσεις.

Τα όρια της γνώσης

Υπάρχει ένα όριο σε αυτά που μπορούμε να γνωρίζουμε για την ζωή μας, τους άλλους, τον κόσμο ολόκληρο. Περισσότερο μπορούμε να κάνουμε υποθέσεις ή να ελπίζουμε για το ένα ή το άλλο. Αν ζούσαμε πάντα με την βεβαιότητα πως τίποτα δεν θα επηρεάσει τα κεκτημένα μας, δεν θα ήμασταν παραγωγικοί και σε εγρήγορση. Ο φυσικός Βέρνερ Χάιζενμπεργκ μας το περιγράφει ως εξής: «Είναι ολέθριο να επαναπαύεται κανείς πάνω στις δάφνες του. Είναι σαν να κοιμάσαι πάνω στο χιόνι. Σε παίρνει ο ύπνος και πεθαίνεις.» Η ασφάλεια χτίζεται αργά και είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Δουλεύοντας με υπομονή, εξασφαλίζουμε ψυχική υγεία, διανοητική δύναμη και σωματική αντοχή.

Νοητική ενδυνάμωση και ασφάλεια

Μία κρίση ανασφάλειας είναι πάντα δείκτης συναισθηματικής ανθεκτικότητας, αλλά και μία μεγάλη ευκαιρία να βγάλεις προς τα έξω τον καλύτερο σου εαυτό, αφού πρώτα εντοπίσεις τι είναι αυτό που αποσυντονίζει και επηρεάζει την δυναμική του. Όπως όλοι, έτσι και εσύ, έχεις την ικανότητα να βοηθήσεις στην λύση ή να εντείνεις το πρόβλημα. Σε περιόδους ασάφειας και έντονης μεταβλητότητας, όπως αυτή της πανδημίας, καλείσαι να επεξεργαστείς πολλά και διαφορετικά δεδομένα που ελέγχουν την προσοχή σου, άρα και την αντίληψη σου. Ο εγκέφαλος σου δεν μπορεί να επεξεργαστεί και να αναλύσει όλες αυτές τις πληροφορίες. Έτσι αντί να κοιτάζεις την συνολική κατάσταση, το μυαλό σου είναι ανήσυχο, απασχολημένο και κάνει φοβικές σκέψεις για το μέλλον. Αυτή η περιπλάνηση του μυαλού μειώνει την δύναμη σου. «Η’ θα κοιτάζεις το καράβι ή την φουρτούνα.»

Λιγότερη ομίχλη και ασάφεια

Η αίσθηση «νοητικής ομίχλης» , δημιουργεί επιπλέον ασάφεια, γιατί το αντικείμενο της ανασφάλειας σου, χρειάζεται να το βλέπεις καθαρά για να το αντιμετωπίσεις. Το 50% των σκέψεων σου, περιπλανιέται γύρω από το πρόβλημα, χάνοντας έτσι χρήσιμες πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν στις αποφάσεις σου. Όταν σκέφτεσαι με επίγνωση και όχι αφηρημένα, μειώνεις τα συναισθήματα άγχους και μπορείς να παρατηρείς χωρίς να κρίνεις τις σκέψεις σου και τα γεγονότα. Έτσι αποδέχεσαι πιο γρήγορα την πραγματικότητα.

Αγκάλιασε την αβεβαιότητα

Τα συναισθήματα είναι ο πλούσιος εσωτερικός σου κόσμο, αν όμως ζεις αποκλειστικά με αυτά, μπορούν να μετατραπούν σε έναν χείμαρρο και να σε πνίξουν. Ανιχνεύουν πιο εύκολα τον φόβο, παρά την ελπίδα. Η ασφάλεια είναι γένους θηλυκού. Είναι συναίσθημα και σχετίζεται με την μητέρα μας. Όπως όλα τα συναισθήματα, διακατέχεται από κυκλοθυμία και ευθιξία. Κάθε φορά που προκύπτει μία καινούργια ανησυχία που σχετίζεται με την ασφάλεια μας, η μνήμη είναι αυτή που θα παίξει τον πιο σημαντικό ρόλο στην αντίδραση μας. Όπως και τότε που μας φρόντιζαν, έτσι και τώρα που φροντίζουμε μόνοι μας τον εαυτό μας, μέσω της πρόληψης μπορούμε να αποτρέψουμε κάποιες από τις αρνητικές καταστάσεις. Για παράδειγμα, μπορούμε να καθορίσουμε τι μας ανησυχεί, να κατανοήσουμε τους λόγους και να κάνουμε ότι μπορούμε, αναγνωρίζοντας ότι δεν είναι όλα κάτω από τον έλεγχο μας.

Έξι δίοδοι “απόδρασης” από το αδιέξοδο συναίσθημα της ανασφάλειας

• Μην πιστεύεις ότι σκέφτεσαι. Φίλτραρε τις σκέψεις σου, όπως κάνεις και με τις αρνητικές πληροφορίες που λαμβάνεις.
• Τα συναισθήματα είναι απαιτητικά. Επιζητούν πάντα την ασφάλεια και αντιστέκονται σε οτιδήποτε δημιουργεί αβεβαιότητα. Σε περιόδους άγχους και έντονης ανασφάλειας, δεν είναι αντικειμενικοί σύμβουλοι.
• Δέξου τα πράγματα όπως είναι. Πολλές φορές ανασφάλεια σημαίνει άρνηση της πραγματικότητας.
• Μην εγκαταλείπεις τον εαυτό σου, όταν δεν ζεις με τον τρόπο που θέλεις. Η ανθρώπινη ύπαρξη χρειάζεται να καλύπτει τις βασικές της ανάγκες για να μην χάνει την ελπίδα, την εμπιστοσύνη και τον ενθουσιασμό της.
• Μην αντιστέκεσαι στις δυσκολίες της ζωής, γιατί έτσι παρατείνεις τον πόνο, τον φόβο και την αβεβαιότητα.
• Να έχεις ανθρώπους γύρω σου. Η ανθρώπινη επαφή κάνει τα πράγματα να φαίνονται πιο εύκολα. Όταν μοιραζόμαστε τις αγωνίες μας, νιώθουμε πως δεν κουβαλάμε μόνοι μας το βαρύ τους φορτίο.Ο ορισμός της ζωής είναι η ικανότητα αποδοχής και αγκαλιάσματος της αβεβαιότητας.

Σταυρούλα Χριστοπούλου

Life-Coaching – Συμβουλευτική, κατεύθυνση και επίτευξη στόχων.

Δημοσιεύτηκε στο www.beautemagazine.gr